OBRAZOVANJE KADETA NA INOSTRANIM VOJNIM AKADEMIJAMA
Kadet je lice koje se za potrebe Vojske Crne Gore obrazuje na nekoj od vojnih akademija u inostranstvu. Upućivanjem na obrazovanje na inostranim vojnim akademijama, kandidati stiču zvanje kadeta, a po završetku obrazovanja, primaju se u službu u Vojsci Crne Gore, bez javnog oglasa, u početnom činu oficira. Obrazovanje na svim akademijama izvodi se na službenom jeziku u zemlji obrazovanja. U pripremi za obrazovanje na italijanskim i grčkim vojnim akademijama, kao i na austrijskoj i makedonskoj vojnoj akademiji, kadeti pohađaju kurseve jezika u trajanju od nekoliko sedmica do godinu dana. Na grčkim vojnim akademijama pripremni kurs se pohađa na prvoj godini i podrazumijeva učenje grčkog jezika, matematike, fizike i drugih predmeta koje akademije smatraju potrebnim. Izabrani kandidati za obrazovanje na italijanskim vojnim akademijama prije početka studija pohađaju kurs italijanskog jezika u trajanju od par mjeseci, na vojnoj akademiji u Republici Sjevernoj Makedoniji pohađaju kurs makedonskog jezika u trajanju od par sedmica, dok izrabani kandidati za obrazovanje na američkim vojnim akademijama pohađaju vojnu obuku tzv. Boot camp, u trajanju od par sedmica, prije početka studija. Takođe, na Terezijanskoj vojnoj akademiji se pohađa pripremna godina na kojoj se uče njemački i engleski jezik.
Način i uslovi za izbor kadeta
Cjelokupan proces upućivanja kadeta počinje objavljivanjem javnih oglasa (za američke vojne akademije to je novembar/decembar tekuće za narednu studijsku godinu, dok se za ostale akademije oglasi objavljuju u periodu mart-jun), na web stranici Ministarstva odbrane: www.gov.me/mod i www.gov.me/biblioteka, kao i na portalu www.budivojnik.me.
U javnim oglasima, pored opštih, preciziraju se i posebni uslovi prijema. Opšti uslovi za prijavljivanje su regulisani zakonom i isti su za sve oglase: da su kandidati crnogorski državljani, da su zdravstveno sposobni, da se protiv njih ne vodi krivični postupak za krivično djelo za koje se goni po službenoj dužnosti, kao i da nijesu osuđivani za krivično djelo za koje se goni po službenoj dužnosti i sl.
Pored opštih, u oglasu se navode i posebni uslovi oglasa koji zavise i od zahtjeva akademija: godine starosti, uspjeh tokom srednjoškolskog obrazovanja (minimum vrlodobar uspjeh u svim razredima srednje škole, najmanje ocjena 3 iz engleskog jezika i matematike u trećem i četvrtom razredu), posebne stavke za kandidate koji se prijavljuju za obrazovanje na smjeru za pilote, poznavanje njemačkog jezika za obrazovanje na Terezijanskoj vojnoj akademiji u Republici Austriji, poznavanje italijanskog jezika za obrazovanje na vojnim akademijama u Republici Italiji i sl.
Za kandidate koji ispunjavaju opšte i posebne uslove oglasa, Ministarstvo odbrane organizuje provjeru zdravstvene, psihološke i fizičke sposobnosti, testiranje iz engleskog jezika, bezbjednosnu provjeru i intervju. Nakon što Komisija sačini rang listu kandidata koji su zadovoljili na svim provjerama, ministar odbrane donosi odluku o izboru kadeta.
PRAVA I OBAVEZE KADETA
Međusobne obaveze izabranih kandidata i Ministarstva odbrane Crne Gore regulišu se ugovorom o obrazovanju. Za vrijeme obrazovanja kadeti su smješteni u internatima akademija. Ministarstvo odbrane obezbjeđuje besplatno obrazovanje i mjesečna novčana primanja, a kadeti se obavezuju da, nakon završetka obrazovanja na akademiji, stupe u službu u Vojsci Crne Gore i provedu u službi dvostruko više vremena od vremena trajanja obrazovanja. Kadet koji završi obrazovanje na vazduhoplovnoj vojnoj akademiji na smjeru za pilote dužan je da kao pilot provede u službi u Vojsci Crne Gore dvije godine duže od prethodno navedenog perioda. Takođe, u slučaju prestanka obrazovanja kadeta, odnosno ako obrazovanje prekine po ličnom zahtjevu, izgubi pravo upisa u narednu studijsku godinu, odnosno naredni semestar zbog nepoloženih ispita, svojom krivicom izgubi status kadeta, na način i u slučajevima predviđenim propisima Akademije na kojoj se obrazuje ili promijeni smjer bez saglasnosti Ministarstva odbrane, kadet je dužan da vrati Ministarstvu odbrane ukupan iznos mjesečnih novčanih primanja i nadoknadi sva druga novčana davanja koja je Ministarstvo odbrane imalo u vezi sa obrazovanjem kadeta.
Mjesečna novčana primanja kadetima iznose od 180,00€ do 486,00€, u zavisnosti od studijske godine i države u kojoj se obrazuju. Kadeti koji se obrazuju u Republici Sjevernoj Makedoniji, Republici Austriji i Sjedinjenim Američkim Državama primaju i mjesečnu stipendiju od pomenutih država.
