OBRAZOVANJE KADETA NA INOSTRANIM VOJNIM AKADEMIJAMA
Kadet je lice koje se za potrebe Vojske Crne Gore obrazuje na nekoj od vojnih akademija u inostranstvu. Upućivanjem na obrazovanje na inostranim vojnim akademijama, kandidati stiču zvanje kadeta, a po završetku obrazovanja, primaju se u službu u Vojsci Crne Gore, bez javnog oglasa, u početnom činu oficira. Obrazovanje na svim akademijama izvodi se na službenom jeziku u zemlji obrazovanja. U pripremi za obrazovanje na italijanskim i grčkim vojnim akademijama, kao i na austrijskoj i makedonskoj vojnoj akademiji, kadeti pohađaju kurseve jezika u trajanju od nekoliko sedmica do godinu dana. Na grčkim vojnim akademijama pripremni kurs se pohađa na prvoj godini i podrazumijeva učenje grčkog jezika, matematike, fizike i drugih predmeta koje akademije smatraju potrebnim. Izabrani kandidati za obrazovanje na italijanskim vojnim akademijama prije početka studija pohađaju kurs italijanskog jezika u trajanju od par mjeseci, na vojnoj akademiji u Republici Sjevernoj Makedoniji pohađaju kurs makedonskog jezika u trajanju od par sedmica, dok izrabani kandidati za obrazovanje na američkim vojnim akademijama pohađaju vojnu obuku tzv. Boot camp, u trajanju od par sedmica, prije početka studija. Takođe, na Terezijanskoj vojnoj akademiji se pohađa pripremna godina na kojoj se uče njemački i engleski jezik.
Način i uslovi za izbor kadeta
Cjelokupan proces upućivanja kadeta počinje objavljivanjem javnih oglasa (za američke vojne akademije to je novembar/decembar tekuće za narednu studijsku godinu, dok se za ostale akademije oglasi objavljuju u periodu mart-jun), na web stranici Ministarstva odbrane: www.gov.me/mod i www.gov.me/biblioteka, kao i na portalu www.budivojnik.me.
U javnim oglasima, pored opštih, preciziraju se i posebni uslovi prijema. Opšti uslovi za prijavljivanje su regulisani zakonom i isti su za sve oglase: da su kandidati crnogorski državljani, da su zdravstveno sposobni, da se protiv njih ne vodi krivični postupak za krivično djelo za koje se goni po službenoj dužnosti, kao i da nijesu osuđivani za krivično djelo za koje se goni po službenoj dužnosti i sl.
Pored opštih, u oglasu se navode i posebni uslovi oglasa koji zavise i od zahtjeva akademija: godine starosti, uspjeh tokom srednjoškolskog obrazovanja (minimum vrlodobar uspjeh u svim razredima srednje škole, najmanje ocjena 3 iz engleskog jezika i matematike u trećem i četvrtom razredu), posebne stavke za kandidate koji se prijavljuju za obrazovanje na smjeru za pilote, poznavanje njemačkog jezika za obrazovanje na Terezijanskoj vojnoj akademiji u Republici Austriji, poznavanje italijanskog jezika za obrazovanje na vojnim akademijama u Republici Italiji i sl.
Za kandidate koji ispunjavaju opšte i posebne uslove oglasa, Ministarstvo odbrane organizuje provjeru zdravstvene, psihološke i fizičke sposobnosti, testiranje iz engleskog jezika, bezbjednosnu provjeru i intervju. Nakon što Komisija sačini rang listu kandidata koji su zadovoljili na svim provjerama, ministar odbrane donosi odluku o izboru kadeta.
Prava i obaveze kadeta
Međusobne obaveze izabranih kandidata i Ministarstva odbrane Crne Gore regulišu se ugovorom o obrazovanju. Za vrijeme obrazovanja kadeti su smješteni u internatima akademija. Ministarstvo odbrane obezbjeđuje besplatno obrazovanje i mjesečna novčana primanja, a kadeti se obavezuju da, nakon završetka obrazovanja na akademiji, stupe u službu u Vojsci Crne Gore i provedu u službi dvostruko više vremena od vremena trajanja obrazovanja. Kadet koji završi obrazovanje na vazduhoplovnoj vojnoj akademiji na smjeru za pilote dužan je da kao pilot provede u službi u Vojsci Crne Gore dvije godine duže od prethodno navedenog perioda. Takođe, u slučaju prestanka obrazovanja kadeta, odnosno ako obrazovanje prekine po ličnom zahtjevu, izgubi pravo upisa u narednu studijsku godinu, odnosno naredni semestar zbog nepoloženih ispita, svojom krivicom izgubi status kadeta, na način i u slučajevima predviđenim propisima Akademije na kojoj se obrazuje ili promijeni smjer bez saglasnosti Ministarstva odbrane, kadet je dužan da vrati Ministarstvu odbrane ukupan iznos mjesečnih novčanih primanja i nadoknadi sva druga novčana davanja koja je Ministarstvo odbrane imalo u vezi sa obrazovanjem kadeta.
Mjesečna novčana primanja kadetima iznose od 180,00€ do 486,00€, u zavisnosti od studijske godine i države u kojoj se obrazuju. Kadeti koji se obrazuju u Republici Sjevernoj Makedoniji, Republici Austriji i Sjedinjenim Američkim Državama primaju i mjesečnu stipendiju od pomenutih država.
SJEDINJENE AMERIČKE DRŽAVE
Vojna akademija SAD, West Point
www.usma.edu
Pomorska akademija SAD, Annapolis
www.usna.edu
AUSTRIJA
Terezijanska vojna akademija, Bečko Novo Mjesto
www.milak.at/
GRČKA
Vazduhoplovna vojna akademija „Ikaron“, Atina
www.haf.gr/en/career/academies/si/
Vojna akademija kopnene vojske „Evelpidon“, Atina
www.sse.gr/
Pomorska vojna akademija „Dokimon“, Atina
www.hna.gr/snd/eng/indexen.html
ITALIJA
Vazduhoplovna vojna akademija, Pozzuoli
www.aeronautica.difesa.it
Vojna akademija kopnene vojske, Modena/Torino
www.esercito.difesa.it
Pomorska vojna akademija, Livorno
www.marina.difesa.it
HRVATSKA
Vojna akademija “Dr. Franjo Tuđman”, Zagreb/Split
www.vojni.unizg.hr
www.unist.hr/studiji-i-nastava/studij-vojno-pomorstvo
SJEVERNA MAKEDONIJA
Vojna akademija „General Mihailo Apostolski“, Skoplje
www.ma.edu.mk
REPUBLIKA TURSKA
Turska vojna akademija, Ankara
www.kho.edu.tr/eng_about_tma/fact_sheet.html
Turska pomorska akademija, Istanbul
www.dho.edu.tr/index_en.html#main_slider/1
Turska vazduhoplovna akademija, Istanbul
www.hho.edu.tr/EN/
STIPENDIRANJE STUDENATA NA CIVILNIM FAKULTETIMA
Ministarstvo odbrane stipendira studente koji se obrazuju na civilnim fakultetima u zemlji i inostranstvu, a za potrebe Vojske Crne Gore, i to za zanimanja za koja ne obrazujemo na vojnim akademijama, kao što su: IT inženjeri, doktori medicine, muzičari, građevinski inženjeri, elektro inženjeri, inženjeri zaštite životne sredine i zaštite od požara i sl.
Način i uslovi za izbor stipendiste
Ministarstvo odbrane raspisuje javne oglase za izbor stipendista na osnovu potreba službe.
U javnim oglasima, pored opštih, preciziraju se i posebni uslovi prijema. Opšti uslovi za prijavljivanje su regulisani zakonom i isti su za sve oglase: da su kandidati crnogorski državljani, da su zdravstveno sposobni, da se protiv njih ne vodi krivični postupak za krivično djelo za koje se goni po službenoj dužnosti, kao i da nijesu osuđivani za krivično djelo za koje se goni po službenoj dužnosti i sl. Pored opštih, u oglasu se navode i posebni uslovi oglasa, odnosno da kandidati ne posjeduju stipendiju od drugog davaoca stipendije, te da su stekli određeni broj kredita u prvi put upisanoj studijskoj godini (za kandidate koji su druga ili viša godina).
Za kandidate koji ispunjavaju opšte i posebne uslove oglasa, Ministarstvo odbrane organizuje provjeru zdravstvene i fizičke sposobnosti, bezbjednosnu provjeru i intervju. Nakon što Komisija sačini rang listu kandidata koji su zadovoljili na svim provjerama, ministar odbrane donosi odluku o izboru stipendiste. Sa izabranim kandidatima Ministarstvo odbrane zaključuje ugovor o stipendiranju.
Prava i obaveze stipendiste
Međusobne obaveze izabranih kandidata i Ministarstva odbrane Crne Gore regulišu se ugovorom o stipendiranju. Ministarstvo odbrane se obavezuje da stipendisti isplaćuje mjesečnu stipendiju počev od dana kada je stekao status stipendiste i za sve naredne mjesece u studijskoj godini, osim za jul i avgust tekuće studijske godine, pa do završetka studija na fakultetu. Po završetku obrazovanja stipendista se prima u službu u Vojsci Crne Gore, u svojstvu oficira na formacijsko mjesto koje odgovara njegovoj stručnoj spremi, u skladu sa Zakonom o Vojsci.
Stipendista je u obavezi da ne izgubi status redovnog studenta, da završi studije (sa brojem ECTS kredita propisanim ugovorom), da redovno polaže ispite i da na kraju studijske godine Ministarstvu odbrane dostavi uvjerenje o položenim ispitima. Takođe, stipendista je u obavezi da u toku semestralnog raspusta provede određeni broj dana u jedinicama Vojske Crne Gore na obuci. Po završetku obrazovanja na fakultetu stipendista stupa u službu u Vojsci Crne Gore u svojstvu oficira i dužan je da u službi u Vojsci Crne Gore provede dvostruko više vremena od vremena trajanja stipendiranja. U slučaju neispunjenja obaveza utvrđenim ugovorom, ili ako obrazovanje na fakultetu prekine po ličnom zahtjevu ili svojom krivicom, ili ako ugovor raskine po ličnom zahtjevu, odnosno ako mu služba u Vojsci Crne Gore prestane njegovom krivicom, stipendista je dužan da vrati Ministarstvu odbrane primljene iznose stipendije i nadoknadi sva druga novčana davanja koja je Ministarstvo odbrane imalo u vezi sa stipendiranjem. Mjesečne stipendije iznose od 153,00€ do 202,50€, u zavisnosti od studijske godine koju stipendista pohađa.
-min.jpg)